Cadillac 355D ostatni samochód Marszałka

Książka jest próbą przybliżenia losów najciekawszego pojazdu Kolumny Samochodowej Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, który przetrwał dziejową zawieruchę i jest dzisiaj eksponatem stołecznego Muzeum Techniki i Przemysłu Naczelnej Organizacji Technicznej – Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych. Ten unikatowy samochód to amerykański Cadillac 355D Series 30 Fleetwood 7 Passengers Limousine, zamówiony w końcu 1934 roku dla Marszałka Józefa Piłsudskiego, Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych i Ministra Spraw Wojskowych, a sprowadzony do kraju w początku następnego roku. Wykonany jednostkowo (edycja specjalna) dla Józefa Piłsudskiego, jako rozwinięcie seryjnego pojazdu tej marki, miał szereg zmian i udogodnień, podnoszących bezpieczeństwo i wygodę użytkownika.
Losy ostatniego samochodu Marszałka Józefa Piłsudskiego, zakupionego przed jego śmiercią 12 maja 1935 roku, przedstawione są na tle krótkich szkiców o historii marki Cadillac, o pojazdach tej marki w użytkowaniu Józefa Piłsudskiego (a jeździł nimi zarówno w działaniach wojennych 1919-1920 roku, jak  i po sześciu latach, po powrocie do czynnej służby jako Generalny Inspektor Sił Zbrojnych) oraz o Samodzielnej Kolumnie Samochodowej G.I.S.Z., w aspekcie prawno-organizacyjnym, jej pojazdów, dowódców, a także lokalizacji.
To pionierskie opracowanie źródłowe powstało na podstawie materiałów  zgromadzonych w zasobach Centralnego Archiwum Wojskowego (akta Ministerstwa Spraw Wojskowych i Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych) oraz Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych (akta Departamentu Politycznego), a także  Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie i Archiwum Akt Nowych w Warszawie z niewielkim udziałem relacji, złożonych przez świadków wydarzeń, przywołanych w tej książce. Wyjątkiem jest rozdział o historii marki Cadillac, przygotowany na podstawie drukowanych publikacji, w tym obcojęzycznych.
Kwerenda źródłowa, przeprowadzona w innych jednostkach archiwalnych w kraju i za granicą, przyniosła tylko przyczynkowe informacje, z jednym wyjątkiem o kluczowym znaczeniu – dokumentem budowy samochodu (z numerem jego podwozia i silnika) uzyskanym od producenta, tj. z Archiwum General Motors w USA.
W działaniach nad zgromadzeniem dokumentacji tego pojazdu, a mozaikę jego losów układam z nielicznych zachowanych materiałów źródłowych od połowy lat 70-tych XX wieku, wspierali mnie od marca 2013 roku mgr Marcin Kamiński i mgr Piotr Dobrowolski zaś szczególnie mgr Maksymilian Sokół–Potocki, autor części tej pracy.

Prezentowana w książce dokumentacja samochodu Cadillac 355D Józefa Piłsudskiego wyczerpuje cały materiał, jaki udało się zgromadzić w okresie ponad 30 lat. Pokazując losy tego unikatowego zabytku kultury materialnej, tak bardzo związanego z polską historią, koryguje także mity, narosłe wokół jego dziejów.