Historia sztuki dla antykwariuszy, kolekcjonerów, ebenistów

Sprawdzony w wielu krajach podręcznik dla antykwariuszy, kolekcjonerów i ebenistów w Polsce ukazuje się w nowym, rozszerzonym wydaniu. Rozwój meblarstwa i kultury wyposażania wnętrz dokonuje się w ścisłym związku z rozwojem poszczególnych stylów oraz z warunkami kulturowymi, gospodarczymi i społecznymi każdej z epok. Opisy i rysunki mebli, budowli oraz detali ornamentacyjnych wyraźnie ukazują te związki i wpisują je w historię europejskiej sztuki. Książka przedstawia nie tylko epoki historyczne, ukazuje także różnorodne nurty w najnowszych dziejach wzornictwa. Przewodnik po historii stylów od antyku po współczesność polecany uczniom, studentom i nauczycielom szkół rzemieślniczych i zawodowych.

Traugott Wöhrlin (ur. w 1931) po nauce stolarstwa i studiach architektonicznych pracował do przejścia na emeryturę (1993) w szkolnictwie zawodowym. Od 1963 roku prowadził zajęcia z projektowania i historii sztuki w szkole stolarstwa we Fryburgu Bryzgowijskim, a od 1979 do 1983 roku kierował miejscowym zespołem szkół rzemieślniczych Friedrich-Weinbrenner-Gewerbeschule, kształcącym w różnych specjalizacjach – od zawodów związanych z budownictwem i obróbką drewna po artystyczne, takie jak rzeźbiarz czy dekorator. Wöhrlin jest autorem wielu prac na temat projektowania, historii budownictwa i meblarstwa europejskiego oraz wyrobów drewnianych w krajach Orientu.

Fragment książki - Przedmowa

Od pierwszego wydania prezentowanej tu "Historii sztuki dla antykwariuszy, kolekcjonerów, ebenistów" upłynęły już ponad trzy dekady. Kiedy książka ukazywała się, trudno było sobie wyobrazić, że opracowanie powstałe na podstawie programu nauczania zawodowego spotka się z takim uznaniem stolarzy, kolekcjonerów i miłośników mebli oraz że stanie się dla nich niezbędnym źródłem informacji. Spowodowała to zapewne jej dydaktyczna koncepcja z przejrzystym układem tekstów i ilustracji oraz przedstawienie historii meblarstwa i ornamentyki w szerszym kontekście rozwoju architektury i dziejów kultury. W czasie tych długich trzydziestu lat wiele się wokół nas zmieniło. Za sprawą mediów, a przede wszystkim Internetu, bardzo zmniejszył się dystans między różnymi kulturami. Należało zatem przynajmniej w skróconej formie przedstawić na przykład najważniejsze osiągnięcia historycznie związanej z Europą architektury islamu oraz mauretańskie prace w drewnie, charakteryzujące się oryginalnym językiem artystycznym. Jeszcze większe znaczenie ma fakt, że większość tych zjawisk, które trzy dekady temu przeżywaliśmy i odbieraliśmy jako zagmatwaną współczesność, stała się w tym czasie historią. Interesujące

jest prześledzenie, jak ta najdalsza i najbliższa przeszłość odnosi się do znanej nam współczesności i kiedy odczytujemy ją jako korzenie aktualnych ideologii i nurtów, jeszcze dla nas niejasnych i często niezrozumiałych. W wydaniu tej książki z 2003 roku postanowiłem silniej zaakcentować współczesność, co spowodowało, że wprowadziłem nowy układ całości. Wyraźnie oddzieliłem i przeciwstawiłem sobie dwie wielkie epoki: ogromną przeszłość, w której mieliśmy do czynienia ze wszystkimi stylami historycznymi, oraz stosunkowo krótką i młodą epokę pluralizmu, dla nas może jednak bardziej interesującą i pobudzającą. W ostatnich latach minionego stulecia i na początku XXI wieku okazało się, że wraz z nieznanym wcześniej, niezwykle szybkim tempem rozwoju naukowego i technologicznego oraz towarzyszącymi im ogromnymi przemianami społecznymi na całym świecie dokonała się powszechna zmiana potrzeb i ogólnej świadomości estetycznej. Musiało to oczywiście odcisnąć piętno na rozmaitych szybko po sobie następujących czy też występujących równocześnie koncepcjach twórczych i ideowych. Nigdy wcześniej architektura i trendy w wystroju wnętrz i wzornictwie nie zmieniały się pod tak wieloma względami jak dzisiaj.

W poprzednim wydaniu podjąłem próbę usystematyzowania tej ideowej różnorodności, z jaką mieliśmy do czynienia, i osadzenia jej w najnowszej historii. Obecne wydanie ma określić punkt, w którym się w tej chwili znajdujemy, i wzmocnić świadomość związku przeszłości z współczesnością. W obecnych warunkach, kiedy projektant mebli i stolarz muszą pozostawać w kontakcie z architektami i wymagającymi klientami, muszą także sprostać konkurencji wielkich magazynów meblowych i wnętrzarskich, oczekuje się od nich dobrego rozeznania w kontekście historycznym, w dawnych i nowych tendencjach, przygotowania daleko większego niż samej tylko fachowej wiedzy i umiejętności technicznych. Świadomość, że wytwórca mebli wraz ze swoimi koncepcjami jest częścią wielkiego nurtu historii kultury, stanowi ważną część jego wykształcenia. Z kolei antykwariusz i konserwator mebli, doradzając inwestorom, muszą swobodnie poruszać się wśród skomplikowanych zagadnień stylów, techniki, ornamentyki, by znaleźć jak najlepsze rozwiązanie przy kompletowaniu mebli i aranżacji wnętrza.